مبانی الگوی اجتماعی سنجش دین‌داری در ایران

Authors

  • قاسم جوکار کارشناس‌ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه باقرالعلوم(ع)
Abstract:

بررسی اجمالی پژوهش‌های پیمایشیِ سنجش وضعیت دین‌داری از دهه هفتاد تاکنون در ایران، نشانگر چرخش دین‌پژوهان ایرانی از کاربست الگو‌های غربی مسیحی سنجش دین‌داری به الگو‌های بومی‌ اسلامی است. با وجود این، به‌رغم معطوف بودن الگو‌های بومی به سنجش تجربی دین‌داری در ایران، وجود تفاوت در این الگوها و نیز کاستی‌های متعدد در اصول و مبانی آنها، ضرورت انجام پژوهش‌های دقیق برای بیان اصول و مبانی الگو‌های بومی را روشن می‌سازد. نوشتار حاضر با هدف تبیین مبانی الگوی اجتماعی سنجش دین‌داری در ایران تدوین شده است و نتایج آن می‌تواند به‌عنوان پیش‌فرض و اصول موضوعه برای طراحی الگو‌های بومی، به‌ویژه با رویکردی جامعه‌شناختی، مبنا قرار داده شود. بدین‌منظور با تبیین هفت مسئله بنیادی (از جمله: امکان یا ضرورت سنجش دین‌داری؛ امکان طراحی الگوی عام سنجش دین‌داری با کاربرد خاص؛ نقش فرهنگ در طراحی الگوی سنجش و...)، پاسخ آنها به‌عنوان اصول موضوعیِ طراحی الگو‌های سنجش دین‌داری استخراج و ارائه شده است. از جمله: عدم امکان طراحی الگوی عام سنجش دین‌داری با کاربرد خاص؛ توجه به فرهنگ و آداب و رسوم جامعه ایرانی در ارائه الگوی سنجش و ضرورت کلامی ‌بودن الگوی سنجش.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مبانی الگوی اجتماعی سنجش دین داری در ایران

بررسی اجمالی پژوهش های پیمایشیِ سنجش وضعیت دین داری از دهه هفتاد تاکنون در ایران، نشانگر چرخش دین پژوهان ایرانی از کاربست الگو های غربی مسیحی سنجش دین داری به الگو های بومی اسلامی است. با وجود این، به رغم معطوف بودن الگو های بومی به سنجش تجربی دین داری در ایران، وجود تفاوت در این الگوها و نیز کاستی های متعدد در اصول و مبانی آنها، ضرورت انجام پژوهش های دقیق برای بیان اصول و مبانی الگو های بومی را...

full text

مدلی برای سنجش دینداری در ایران

بیش از پنج دهه نیست که بررسی انواع،میزان و تغییرات دینداری موضوع مطالعات تجربی و میدانی قرار گرفته است.ابعاد و شاخص های دینداری از اوایل دهه 60،که گرهارد لنسکی نخستین مدل دینداری را پیشنهاد کرد تاکنون، تحولات بسیاری را به خود دیده است،اما همگی در دو خصوصیت مشترک بوده اند:ملهم بودن از آموزشهای مسیحی و متاثر شدن از متغیرهای تاریخی -اجتماعی غرب.وجود همین دو ویژگی امکان بهره برداری از این مدلها  را...

full text

بررسی روایی در پیمایش‌های سنجش دینداری در ایران

روایی،[1] مهم‌ترین ویژگی هر سنجه و تنها جواز استفاده از نتایج یک پژوهش است. زمانی که پژوهش دربارۀ موضوعاتی همچون دینداری باشد، بررسی روایی، اهمیت بیشتری خواهد داشت؛ زیرا این قبیل موضوعات به‌دلیل پیچیدگی و پنهان‌بودگی، در مرحلة جمع‌آوری، ارزیابی و تحلیل نتایج بیشتر در معرض آسیب‌های روشی هستند. با وجود این، به نظر می‌رسد بیشتر مطالعات سنجش دینداری در ایران، دقت لازم را دربارة روایی به کار نبسته‌ا...

full text

بررسی روایی در پیمایش های سنجش دینداری در ایران

روایی،[1] مهم ترین ویژگی هر سنجه و تنها جواز استفاده از نتایج یک پژوهش است. زمانی که پژوهش دربارۀ موضوعاتی همچون دینداری باشد، بررسی روایی، اهمیت بیشتری خواهد داشت؛ زیرا این قبیل موضوعات به دلیل پیچیدگی و پنهان بودگی، در مرحله جمع آوری، ارزیابی و تحلیل نتایج بیشتر در معرض آسیب های روشی هستند. با وجود این، به نظر می رسد بیشتر مطالعات سنجش دینداری در ایران، دقت لازم را درباره روایی به کار نبسته ا...

full text

فراتحلیل مطالعات دینداری و سرمایه اجتماعی در ایران

هدف از پژوهش‌ حاضر، به‌ کارگیری روش فراتحلیل به منظور تحلیل و ترکیب نتایج مطالعات صورت ‌گرفته پیرامون ارتباط میان دینداری و سرمایه ‌اجتماعی می‌باشد. بدین‌ منظور 20پژوهش انجام شده در بین سالهای 94-1384 در زمینه ارزیابی ارتباط میان دینداری و سرمایه اجتماعی که در فصلنامه ‌های معتبر علمی به چاپ رسیده ‌اند، جهت بررسی انتخاب شدند. پژوهش‌‌های منتخب به روش پیمایشی و با به‌ کارگیری ابزار پیمایش ...

full text

نقدی روش شناسانه بر مقیاس های سنجش دینداری در ایران

روش شناسی سهم به سزایی در انجام مطالعات دارد. اتخاذ روش علمی درست موجب اعتبار نتایج به دست آمده، و اشتباه در آن، منجر به استنتاج های غلط یا جهت گیری نادرست خواهد شد. روش شناسی نیز در خلأ شکل نمی گیرد، بلکه وابسته به دیدگاه های هستی شناختی، معرفت شناختی و انسان شناختی پژوهشگر است. در این مقاله، پاره ای از ملاحظات روش شناسی در تهیه مقیاس های سنجش دینداری، مورد بررسی قرار گرفته است. این ملاحظات مش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 33

pages  93- 116

publication date 2016-05-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023